Archetypes en hun basisplots
Op dit moment werk ik aan een nieuw boek voor Atlas Contact - de Schrijfbibliotheek. Het wordt een vervolg op Storytelling in 12 stappen maar gaat nu dieper in op: Hoe creër ik onvergetelijke karakters in mijn verhalen?
Om als schrijver, regisseur, acteur
- of wat voor storyteller je ook bent –dynamische en authentieke karakters te creëren is het
gebruik van archetypes van onmisbare waarde. Archetypes vind je in bijna alle
vormen van literatuur, in mythen, spookjes en filmscripts. Het zijn herkenbare,
universele karaktertypes en symbolen die van alle tijden zijn, in ieder
tijdperk weer in unieke vorm opduiken en die verhalen urgentie en diepgang
verlenen.
Het boek behandelt 12 archetypen,
universele blauwdrukken, die je als schrijver of verhalenmaker kunt gebruiken
bij karakter- en plotontwikkeling.
Het legt op praktische wijze
hoe de 12 archetypes kunnen inspireren je verhaalontwikkeling te verdiepen en
te verrijken.
Het is een vervolg op
Storytelling in 12 stappen, op reis met de held, dat in 2010 verscheen en
waarin een universeel verhaalmodel, gebaseerd op de Reis van de Held van Joseph
Campbell, wordt behandeld. Het hielp al vele schrijvers en verhalenmakers bij
het ontwikkelen van verhalen.
Zoals in Storytelling in 12 stappen
al duidelijk wordt is de Reis van de Held geen bedacht model maar een
observatie van een mythisch design.
Het betreft een aantal principes die ten
grondslag liggen aan het leven en daarmee ook aan de wereld van verhalen.
Veel mensen die het boek lazen,
omdat ze op zoek waren naar praktische schrijfgids, kwamen er achter dat het
ook een gids is voor het echte leven, een pakket aan levenslessen. Ze herkenden
hun eigen opgaven, dilemma’s in de mythische heldenreis en ontdekten dat
verhalen vertellen en delen (storytelling) bekrachtigend kan werken en zelfs
strategieën en suggesties oplevert voor meer succes, levensvreugde of het leren
omgaan met tegenspoed.
Maar zodra je de wereld van
verhalen binnentreedt – of het nu gaat om persoonlijke verhalen, sprookjes,
mythen, romans of films – je komt terugkerende karakters tegen. Jonge helden op
zoek naar iets, de vijand, wijze oude mannen of vrouwen, magiërs,
grappenmakers, de beoogde geliefde, etcetera. Het was Jung die deze universele,
terugkerende karakters de naam Archetypes gaf, waarmee hij doelde op
collectieve overgeërfde psychische patronen die verborgen liggen in het
collectieve onbewuste.
Verhalen, sprookjes, mythen, maar
ook dromen en fantasieën, komen voort uit dat collectieve onbewuste. Hetzelfde
oerkarakter duikt verbazingwekkend genoeg steeds weer op in diverse culturen en
tijden, in de dromen van individuen en in de collectieve, mythische verbeelding
van de mensheid.
Begrip van en inzicht in deze
verschijnselen is een van de meeste krachtige hulpmiddelen voor verhalenmakers
en schrijvers omdat ze herkenbaar en universeel zijn. Schrijvers maken
intuïtief vaak al gebruik van archetypes. Maar dit boek geeft meer kennis en
inzicht; het bewust hanteren van archetypen vergroot je vakmanschap als
verhalenmaker.
Hopelijk ben je straks, als je dit boek gelezen hebt, vertrouwd met de 12 archetypes, kun je daar eindeloos op variëren en ga je
ze ook overal herkennen, ook in je eigen leven en werk.